14 NOV – Afgelopen weken werd ons team van generatorspecialisten, servicemonteurs en wikkelaars uitgedaagd om een opgeblazen generator uit een vissersboot te repararen naar quasi nieuwstaat. De uitgebrande aggregaat in kwestie was een 6 polige 600 kVA van een diesel-elektrische vissersboot. De door de klant gestelde reparatie-deadline: drie weken!
Grote ravage
De schade aan de opgeblazen generator was aanzienlijk. Er zat een gat in de wikkeling, twee groeven waren over de halve pakketlengte verbrandt en creëerden ijzersluiting. Tevens waren door het inwendige vuurwerk ook de isolatie van de poolradwikkeling en de opwekker gesmolten. Ten slotte bleek ook de automatische spanningsregelaar defect. De levertijd van een nieuwe generator was dusdanig lang dat dit voor de klant geen optie was. Het voorstel van ELMA Services om de generator binnen 3 weken te met keur te reviseren kreeg de voorkeur.
“3 weken reparatie stuk voordeliger dan 12 weken nieuwbouw” – klant
Strak reparatieschema
Het hele traject die de opgeblazen generator bij ELMA heeft doorlopen bestond uit volgende elf stappen:
- Demontage & inventarisatie
- Overleg klant
- Reparatie blikkenpakket
- Herwikkelen stator, poolrad & opwekker
- Balanceren poolrad-opwekker-stator combinatie
- Vervanging & isolatie achterlager
- Samenbouw / montage generator
- Proefdraaien
- Uitvoeren diverse testen met class-surveyor
- Class goedkeuring
- Inbouw & in bedrijfstelling
Uitgebreid reparatieverslag opgeblazen generator
In overleg met de klant is besloten om het blikpakket te repareren en poolrad en opwekker opnieuw te wikkelen. Allereerst moeten er wat bewerkingen aan het huis uitgevoerd worden om de blikplaten eruit te halen. Hierna kon het afstapelen van de blikken beginnen. Uiteindelijk zijn er ongeveer 380 blikplaten uitgehaald. Elke plaat heeft een dikte van 0,65 mm. Dit komt dus overeen met circa 25 cm van het blikpakket. Uiteindelijk bleef er nog circa 15 cm staan.
Aan het overgebleven stuk blikpakket hebben we gemeten of er nog een ijzersluiting in zat. Dit gebeurt aan de hand van een ringmagnetisatietest. Hieruit bleek dat het restgedeelte nog goed was.
Nu kon er begonnen worden aan het schoonmaken en richten van de blikken. Tevens werden de beschadigde stukken eruit geknipt. In het overgebleven stuk van de stator werden pennen geschoven om de gereviseerde blikken te geleiden bij het stapelen. Voordat deze erin gelegd konden worden, werd eerst een dun laagje isolatielak aangebracht. In elke plaat wordt een aantal groeven verdraaid zodat de groeven welke een tandje missen over de gehele omtrek verdeeld worden. Na deze ingreep is niets meer te zien van de verbrande plekken.
Na het stapelen worden de blikken onder een hydraulische pers samengeperst tot de lengte van het pakket weer optimaal is (in dit geval 41 cm). Hierna wordt de opsluitplaat ingelast zodat het totale blikpakket weer goed opgesloten zit. Na het reinigen van de stator ondergaat het geheel een ringmagnetisatietest.
Voordat het blikpakket gesloopt werd, had ELMA al de wikkelgegevens van de opgeblazen stator opgenomen. Ook hebben de service-collega’s de spoelen gedraaid. Er kon dus gelijk met wikkelen begonnen worden. Parallel hieraan werd ook het poolrad met de opwekker gewikkeld. Nadat deze gereed was, is het geheel gebalanceerd in klasse 2,5.
Nadat de stator was geïmpregneerd en gedroogd, is met de demontage begonnen. Omdat de generator via een transformator een 12-pulse-frequency-drive voedt, is het achterlager geïsoleerd. Eventuele asstromen worden hiermee voorkomen die tot vroegtijdige uitval van de lagers kunnen leiden.
Na de complete montage wordt de generator proefgedraaid om hierna weer onder class gebracht te kunnen worden. Het proefdraaien bestaat uit twee onderdelen. Tijdens een eerste onbelaste ‘run’ wordt de temperatuurstijging van het pakket gemeten. Hierna volgt een run met kortgesloten stator op nominaal stroom waarmee de koperverliezen bepaald worden.
Als volgende stap werden de gebruikelijk hoogspannings-, megger-, overload- en overspeedtests uitgevoerd, allemaal in bijzijn van een surveyor van de class. Na goedkeuring door de surveyor krijgt de generator weer een stempel en nummer. Nu is hij weer klaar voor inbouw in het schip!
Ten slotte zijn ook bij het inbouwen en in bedrijf stellen aan boord van het vissersschip de service engineers van ELMA Services nauw betrokken geweest. Na een korte proefvaart bleek de generator en aangesloten onderdelen weer goed te functioneren. Er kan inmiddels opnieuw op schol gevist worden.